Dziedzictwo

Stocznia Cesarska jest miejscem o wielkim historycznym znaczeniu – od swoich początków w XIX wieku po pamiętne wydarzenia, które doprowadziły do upadku komunizmu w Europie Wschodniej.

  • 1380
  • 1455
  • 1453 – 1789
  • 1807
  • 1813
  • 1844
  • 1853
  • 1871
  • 1914
  • 1918
  • 1922
  • 1939
  • 1945
  • 1970
  • 1980
  • 17 sierpnia
  • 31 sierpnia 1980
  • Grudzień 1981
  • 1988
  • 1989
  • Wczesne lata 90-te
  • Połowa lat 90.
  • 2000
  • 2017

1380 Zakon Krzyżacki

Osada zwana Młodym Miastem (Jungstadt) została założona w 1380 r. przez Zakon Krzyżacki

Czytaj dalej
X

1380 Zakon Krzyżacki

Osada zwana Młodym Miastem (Jungstadt) została założona w 1380 r.

Miała stanowić konkurencyjną przeciwwagę dla Głównego oraz Starego Miasta Gdańska. Doskonale zlokalizowane Młode Miasto stało się równorzędnym partnerem wymiany handlowej w Europie.

1455 Likwidacja Młodego Miasta

Czytaj dalej
X

1455 Likwidacja Młodego Miasta

Silne powiązania ekonomiczne i polityczne z Zakonem Krzyżackim przesądziły o likwidacji Młodego Miasta, która nastąpiła na rozkaz króla Kazimierza Jagiellończyka w roku 1455 roku, po wybuchu wojny trzynastoletniej.

1453 – 1789 Czasy Nowożytne

Czytaj dalej
X

1453 – 1789 Czasy Nowożytne

W późniejszym czasie na terenie Młodego Miasta, położonego poza obrębem murów średniowiecznego Starego Miasta, znajdowały się przede wszystkim liczne składy drewna. Kiedy rozbudowano system obronny Gdańska, na terenie Młodego Miasta pojawiły się bastiony oraz inne elementy zewnętrznych fortyfikacji. System ten przetrwał aż do ery napoleońskiej.

1807 Wkroczenie armii napoleońskiej

Czytaj dalej
X

1807 Wkroczenie armii napoleońskiej

O fortyfikacje Młodego Miasta toczone były walki z udziałem oddziałów polskich. Później obszar ten został włączony do Wolnego Miasta Gdańsk, utworzonego przez Napoleona w tym samym roku. Francuzi zmodernizowali w Wolnym Mieście Gdańsk m.in. system obronny, w tym fortyfikacje Młodego Miasta oraz Wyspy Holm (Ostrów).

1813 Kolejne oblężenie

Czytaj dalej
X

1813 Kolejne oblężenie

Wolne Miasto przestało istnieć w 1813 roku na skutek kolejnego oblężenia. Tym razem ofensywę przeprowadziły wojska pruskie i rosyjskie. Ostatni obrońcy opuścili miasto w styczniu 1814 roku. W wyniku postanowień Kongresu Wiedeńskiego Gdańsk w 1815 roku został włączony do Królestwa Pruskiego.

1844 Przystań Korwet Królewskiej Głównej Szkoły Nawigacji

Czytaj dalej
X

1844 Przystań Korwet Królewskiej Głównej Szkoły Nawigacji

Po wydarzeniach 1815 roku rozpoczęła się intensywna militaryzacja miasta. W 1844 roku Prusy nabyły ziemię w dorzeczu Martwej Wisły, z zamiarem utworzenia tam przystani i stoczni remontowej dla okrętów typu korweta.

1853 Stocznia Królewska

Czytaj dalej
X

1853 Stocznia Królewska

Wkrótce przemianowana na Królewską, Stocznia rozrosła się i została najważniejszym miejscem budowy okrętów wojennych w Królestwie Pruskim oraz główną bazą dla pruskiej marynarki.

1871 Stocznia Cesarska (Kaiserliche Werft Danzig)

Czytaj dalej
X

1871 Stocznia Cesarska

Po zakończeniu wojny prusko-francuskiej w 1871 roku i ogłoszeniu utworzenia Cesarstwa Niemieckiego, stocznia nosiła już nazwę Stoczni Cesarskiej. Obok stoczni w Kilonii i Wilhelmshaven, Stocznia Cesarska należała do największych stoczni obsługujących rosnącą w siłę Marynarkę Cesarską.

1914 I Wojna Światowa

Czytaj dalej
X

1914 I Wojna Światowa

Zarówno podczas I Wojny Światowej, jak i po jej zakończeniu, Stocznia Cesarska była jednym z głównych miejsc budowy łodzi podwodnych.
Po zakończeniu wojny stocznię spotkał taki los, jak cały przemysł wojskowy Cesarstwa Niemieckiego – została zlikwidowana postanowieniem Traktatu Wersalskiego.

1918 Stocznia w okresie międzywojennym

Czytaj dalej
X

1918 Stocznia w okresie międzywojennym

Po zakończeniu I wojny światowej Niemcy obowiązywał zakaz produkcji na potrzeby militarne. Stocznia utraciła status obiektu wojskowego i przestała być Stocznią Cesarską. Na jej czele stanął zarząd cywilny, który próbował uruchomić w zakładzie – przemianowanym na Gdańską Stocznię Państwową – działalność gospodarczą z obsługą urozmaiconego portfela zamówień.

1922 The International Shipbuilding & Enginering Co Ltd.

Czytaj dalej
X

1922 The International Shipbuilding & Enginering Co Ltd.

W 1922 roku, decyzją zwycięskich w wojnie państw, utworzona została międzynarodowa Spółka z udziałowcami z Wielkiej Brytanii, Francji i Polski, a także Wolnego Miasta Gdańska.
Nosiła oficjalną nazwę The International Shipbuilding & Enginering Co Ltd. (Międzynarodowe Towarzystwo Budowy Statków i Maszyn – Spółka Akcyjna, choć używano także niemieckiej nazwy Danziger Werft und Eisenbahnwerkstatten Aktiengesselschaft (w skrócie: Danziger Werft) lub polskiej nazwy Stocznia Gdańska.
Spółka budowała statki dla wielu zagranicznych armatorów, m.in. z Argentyny, Australii i Brazylii, jak również urządzenia i maszyny, a nawet meble i dzwony kościelne.

1939 II Wojna Światowa

Czytaj dalej
X

1939 II Wojna Światowa

Po wcieleniu Gdańska do III Rzeszy prawa własności Stoczni przekazano miastu, a w 1940 roku władze niemieckie przyjęły nową nazwę, Danziger Werft A.G. W czasie II Wojny Światowej ponownie uruchomiono tu produkcję łodzi podwodnych na potrzeby marynarki wojennej Niemiec, przez co stocznia stała się celem nalotów bombowych. Dzieła zniszczenia dokończyła po zajęciu Gdańska i stoczni w marcu 1945 roku Armia Czerwona.

1945 Koniec II Wojny Światowej

Czytaj dalej
X

1945 Koniec II Wojny Światowej

Kiedy polski rząd przejął w czerwcu 1945 r. niemieckie stocznie w Gdańsku, nazwę Danziger Werft zmieniono na Stocznię Nr 1. Jej połączenie z sąsiednią Stocznią Nr 2 (uprzednio: niemiecka Schichau Werft) dało w 1947 roku początek Stoczni Gdańskiej. Po odbudowie i modernizacji produkcja okrętów ponownie ruszyła. To właśnie tu w dniu 6 listopada 1948 roku zwodowany został rudowęglowiec “Sołdek”, pierwszy powojenny polski statek dalekomorski.
W kolejnych dziesięcioleciach stocznia zbudowała i w pełni wyposażyła ponad tysiąc okrętów różnych typów. W 1967 roku została przemianowana na Stocznię Gdańską im. Lenina.

1970 Zalążki Solidarności

Czytaj dalej
X

1970 Zalążki Solidarności

Stocznia Gdańska wkrótce staje się największym pracodawcą w regionie, zatrudnia ok. 20 tysięcy osób. Stała się także miejscem licznych strajków załogi. Do najbardziej krwawego strajku dochodzi w grudniu 1970 roku. Drastyczna podwyżka cen mięsa, wędlin oraz innych produktów spożywczych ogłoszona 12 grudnia przez Biuro Polityczne Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej wznieca protesty robotników w całym kraju, m.in. w Gdyni, Gdańsku, Szczecinie i Elblągu. Wskutek przeprowadzonych przez oddziały milicji i wojska pacyfikacji od 14 do 22 grudnia zginęło 41 osób, a 1164 zostało rannych.

1980 14 sierpnia

Czytaj dalej
X

1980 14 sierpnia

Nad ranem 14 sierpnia pracownicy stoczni ogłaszają kolejny strajk – tym razem w obronie zwolnionej dyscyplinarnie Anny Walentynowicz. Zawiązuje się komitet strajkowy, który domaga się:

  • przywrócenia do pracy Anny Walentynowicz i Lecha Wałęsy,
  • podwyżki o 2000 złotych,
  • zgody na budowę pomnika ofiar Grudnia ‘70,
  • gwarancji bezpieczeństwa dla strajkujących,
  • dodatków rodzinnych równych dodatkom dla funkcjonariuszy MO i SB.

21 Postulatów

Czytaj dalej
X

21 Postulatów

Dyrekcja stoczni ustępuje – Lech Wałęsa ogłasza koniec strajku. Jednakże duża grupa strajkujących nie chce go przerwać z obawy, że zaprzestanie strajku w Stoczni Gdańskiej będzie skutkować stłumieniem protestów w mniejszych zakładach – bez realizacji postulatów strajkujących. Lech Wałęsa zmienia decyzję i obwieszcza przy Bramie nr 2: “A więc strajkujemy dalej. Opuszczę stocznię jako ostatni.” W nocy formuje się Komitet Strajkowy Gdańskiej Stoczni Remontowej, następnie przekształcony w Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, który spisuje 21 postulatów strajkujących i ogłasza je w dniu 17 sierpnia.

31 sierpnia 1980

Czytaj dalej
X

31 sierpnia 1980

Przez kolejne dni toczą się rozmowy – rosną niepokój i napięcie, podsycane obecnością czołgów i uzbrojonych oddziałów. W dniu 31 sierpnia strona rządowa ustępuje i godzi się na 21 postulatów. Dochodzi do podpisania Porozumienia Gdańskiego. Jest to pierwsze w dziejach pokojowe zwycięstwo nad komunizmem, które daje początek Niezależnemu Samorządnemu Związkowi Zawodowemu “Solidarność” i otwiera drogę do niepodległości, wolności i sprawiedliwości społecznej.

Grudzień 1981 Stan wojenny

Czytaj dalej
X

Grudzień 1981 Stan wojenny

Kiedy w sierpniu 1980 roku przez Polskę przetacza się fala strajków, rząd komunistyczny rozważa wprowadzenie stanu wojennego i stłumienie niepokojów społecznych oraz przybierających na sile ruchów demokratycznych. Reżim komunistyczny obawia się utraty władzy. Pod naciskiem towarzyszy ze Wschodu Rada Państwa ogłasza w dniu 13 grudnia 1981 stan wojenny. Na wieść o aresztowaniach w związku z jego wprowadzeniem w całym kraju wybuchają liczne protesty.

1988 Strajki majowe

Czytaj dalej
X

1988 Strajki majowe

Pogłębiający się kryzys ekonomiczny, zaostrzony wprowadzeniem stanu wojennego, delegalizacja NSZZ Solidarność oraz coraz silniejsze represje wobec jej członków uruchamiają w całym kraju falę strajków. 9 maja 1988 r. Minister Przemysłu Jerzy Bilip poinformował Radę Ministrów o “rozpoczęciu procesu likwidacji Stoczni Gdańskiej”. Premier Mieczysław Rakowski podejmuje decyzję o jej zamknięciu z dniem 1 grudnia 1988 roku – z przyczyn politycznych i bez uzasadnienia ekonomicznego. Przybierające na sile protesty oraz zmieniająca się sytuacja na arenie międzynarodowej zmuszają jednak władze do podjęcia rozmów.

1989 Obrady Okrągłego Stołu

Czytaj dalej
X

1989 Obrady Okrągłego Stołu

Obrady Okrągłego Stołu trwają od 6 lutego do 5 kwietnia 1989 roku i są jednym z najważniejszych wydarzeń w najnowszej historii Polski. Podpisane porozumienie doprowadziło do upadku systemu komunistycznego i pierwszych demokratycznych wyborów w Polsce 4 czerwca 1989 roku. Opozycja zrzeszona wokół NSZZ Solidarność wygrywa wybory i dochodzi do utworzenia pierwszego w erze powojennej niekomunistycznego rządu z Tadeuszem Mazowieckim na czele, który w dniu 12 września zostaje powołany przez sejm na stanowisko premiera. Przyspieszyło to dalsze zmiany systemowe i gospodarcze w Polsce, która staje się suwerennym i demokratycznym krajem z gospodarką rynkową.

Wczesne lata 90-te Kryzys gospodarczy

Czytaj dalej
X

Wczesne lata 90-te Kryzys gospodarczy

Decyzje podjęte przez poprzednie władze przyniosły w kolejnych latach szereg konsekwencji finansowych i organizacyjnych, zarówno dla Stoczni, jak i dla jej pracowników. Sytuacja na rynku, anachroniczna organizacja produkcji oraz przekonanie, że ewentualne straty zostaną zawsze pokryte przez rząd sprawiły, że posiadająca status spółki akcyjnej Stocznia nieuchronnie zmierzała do bankructwa, które nastąpiło w roku 1996.

Połowa lat 90. Pierwsze próby rewitalizacji

Czytaj dalej
X

Połowa lat 90. Pierwsze próby rewitalizacji

Na wspólny wniosek Stoczni Gdańskiej, ELMOR‘u i Gazowni i władz Miasta w latach 1994 – 1996 opracowano “Studium rewitalizacji północnej części śródmieścia Gdańska”. Zespół Politechniki Gdańskiej pod kierownictwem prof. M. Kochanowskiego stwierdza:
„W wyniku restrukturyzacji w miejsce ośrodka głównie przemysłowo-administracyjnego (taki charakter ma Gdańsk od ponad stu lat) powinien się wykształcić współczesny ośrodek portowo-dyspozycyjno-handlowo-usługowy i kulturalny. Transformacja taka będzie procesem wyjątkowo trudnym i złożonym, ale jeżeli nie dokona się, to Gdańsk wejdzie w fazę stagnacji i zajmie pozycję ośrodka marginalnego na mapie Europy.” Wstępne wnioski płynące ze “Studium Rewitalizacji” zostały przedstawione 30 października 1995 roku na zebraniu Komisji Rozwoju Przestrzennego Rady Miasta Gdańska przez prof. Mieczysława Kochanowskiego.

Wczesne lata 2000

Czytaj dalej
X

Wczesne lata 2000

Po bankructwie Stoczni Gdańskiej i jej wykupieniu przez Stocznię Gdynia oraz Stocznię Gdańską Grupę Stocznia Gdynia powołana zostaje Spółka Synergia 99, której zadaniem jest przygotowanie do inwestycji stopniowo uwalnianych od produkcji stoczniowej terenów o powierzchni 73ha, oraz pozyskania deweloperów/inwestorów z rynku nieruchomości. W pierwszych miesiącach funkcjonowania firmy opracowano wstępne badania, pokazujące skalę możliwych inwestycji. Jednak w celu sprawdzenia poprawności tych badań zaproszono do współpracy Politechnikę Gdańską i znaną firmę urbanistyczną z USA, Sasaki Associates. W sierpniu 2000 r. Zespół urbanistów pod kierownictwem Dennisa Pieprza z Sasaki – we współpracy ze specjalistami z PG i wieloma innymi lokalnymi i międzynarodowymi specjalistami – opracował „Vision Master Plan” – czyli przestrzenną koncepcję kształtowania całego obszaru Młodego Miasta, obejmujące również północną część terenu – obecnie wciąż zajmowane przez funkcjonujące pochylnie.

#nowehistorie

Czytaj dalej
X

#nowehistorie

W marcu 2017 dwóch belgijskich deweloperów Revive i Alides nabyło teren Stoczni Cesarskiej z zamiarem przeobrażenia go w sposób współczesny, który zapewni poszanowanie bogatej historii, jednocześnie przekształcając go w nowy dynamiczny waterfront.

OŚ CZASU

Wiele się tutaj wydarzyło od XIV wieku.
Stworzyliśmy interaktywną oś czasu, aby ułatwić Wam odkrywanie bogatej historii Stoczni Cesarskiej.

Start